W sprawnej i wydajnej pracy maszyn kluczowym elementem jest właściwe smarowanie. W dzisiejszych czasach zapewnia je układ centralnego smarowania. Dobrze dobrany do rodzaju maszyny, gwarantuje jej dłuższą żywotność oraz płynną i bezawaryjną pracę. W przeszłości nanoszono smar na elementy maszyn ręcznie, ale obecnie układy smarowania są w pełni zautomatyzowane i doskonale wywiązują się ze swoich obowiązków. Ich zadaniem jest zapewnienie odpowiedniego nasmarowania różnych części maszyn, aby nie były narażone na negatywne skutki tarcia.
Po co smarować?
Powód smarowanie jest jeden – powszechnie występujące tarcie. Jest ono obecne wszędzie wokół nas, często nie zdajemy sobie nawet z tego sprawy. Dzięki siłom tarcia podeszwy buta o ziemię możemy chodzić, a trące o tarcze klocki hamulcowe mogą zahamować nawet bardzo ciężki i szybki samochód. Jednak w wielu sytuacjach tarcie okazuje się szkodliwe. Kiedy poszczególne elementy danej maszyny nieustannie trą o siebie nawzajem, powoduje to zwolnienie jej pracy oraz znaczne obniżenie jej wydajności. Wynikiem długotrwałego tarcia jest spora strata mocy i zużycie współpracujących ze sobą elementów. Jeżeli zależy nam na sprawnej i wydajnej pracy maszyn, musimy niwelować tarcie między jej częściami.
Najprostszym sposobem rozwiązania problemu związanego z tarciem jest smarowanie maszyn. Polega to na wprowadzaniu substancji, której głównym zadaniem jest rozdzielanie działających na siebie powierzchni i umożliwianie im płynnego ruchu.
Smarowanie może odbywać się przy pomocy:
• Gazu – szybko przepływający gaz, zazwyczaj jest to powietrze, wytwarza wir, który unosi i wprawia w ruch obrotowy łożyskowaną część i uniemożliwia jej kontakt z innymi częściami maszyny, przy okazji może pełnić funkcję chłodzącą
• Cieczy – jest to przeważnie olej, który tworzy na współpracujących ze sobą elementach film olejowy zapewniając im odpowiednie smarowanie i rozdzielenie
• Stałych środków smarnych – stosuje się je przy bardzo dużych obciążeniach i małych prędkościach współpracujących części, jest to najczęściej teflon, MoS2 i grafit