Smarowanie wpływa na bezawaryjną pracę maszyn, a zautomatyzowanie tego procesu znacząco redukuje czas potrzebny do przeprowadzania cyklicznych konserwacji. Odpowiedni serwis układów centralnego smarowania jest niezbędny do tego, aby zminimalizować możliwość zatarcia się urządzeń. Ponadto wydłuża żywotność maszyn poprzez ograniczenie pracujących podzespołów. Częstotliwość serwisowana układów centralnego smarowania jest uzależniona od rodzaju maszyny, intensywności eksploatacji, warunków pracy, temperatury i wilgotności powietrza, obecności zanieczyszczeń oraz innych czynników. Prace serwisowe należy przeprowadzać zgodnie z wytycznymi producenta systemu, które najczęściej uwzględniają interwały wymiany części eksploatacyjnych, oleju, środka smarnego, przeprowadzenie kontroli działania poszczególnych elementów instalacji i inne czynności.
Główne czynności serwisowe
W układach centralnego smarowania środek smarny podawany jest w sposób ciągły, co pozwala zwiększyć trwałość użytkową danego elementu i wyeliminować ryzyko nadmiernego lub niedostatecznego smarowania. Jest to jednak zależne od pracy systemu, w którym z różnych przyczyn mogą wystąpić awarie. Podstawą jest dostarczanie odpowiednich ilości smaru do poszczególnych punktów, a także zachowanie szczelności w połączeniach przewodów i rozdzielaczy. Zaleca się także okresowe czyszczenie komór olejowych oraz wymianę:
- filtrów odpowietrzających zapobiegających tworzeniu się podciśnienia lub nadciśnienia, które mogłyby zakłócić przepływ środka smarnego. Z czasem filtry tego typu mogą ulegać zanieczyszczeniu pyłem i innymi cząstkami z otoczenia, które stopniowo ograniczają ich właściwości filtrujące,
- filtrów oleju usuwających zanieczyszczenia stałe, takie jak opiłki metalu lub cząstki brudu. Chronią elementy układu smarowania przed zużyciem. W miarę eksploatacji filtry gromadzą zanieczyszczenia, które ograniczają przepływ oleju i mogą prowadzić do zatkania,
- regulatorów poziomu oleju, czyli elementów monitorujących i utrzymujących odpowiedni poziom oleju w układzie smarowania,
- manometrów ciśnienia oleju służących do monitorowania ciśnienia oleju w układzie. Manometry mogą ulec uszkodzeniu mechanicznemu, zanieczyszczeniu, skorodowaniu lub innym czynnikom, które wpływają na dokładność pomiarów. Regularna kalibracja i wymiana tych urządzeń pozwala na precyzyjne monitorowanie ciśnienia i szybkie wykrywanie ewentualnych problemów w układzie,
- smarowniczek zapewniających dostarczanie środka smarnego do konkretnych punktów smarowania w maszynie. Te elementy mogą ulegać zatkaniu przez zanieczyszczenia lub korozję. Regularna kontrola i wymiana smarowniczek bezpośrednio wpływa na efektywne dostarczanie smaru do wszystkich wymagających tego podzespołów maszyny.
Serwis układów centralnego smarowania – co jeszcze obejmuje?
Trzeba również dbać o wymianę smaru w układach smarowniczych, smarowanie łożysk oraz czyszczenie obudów łożyskowych. W przypadku zauważenia niepokojących oznak przeprowadza się regulację, czyszczenie albo wymianę określonych części. Po tych czynnościach wykonuje się testy sprawności polegające na jednorazowym smarowaniu. Warto również dodać, że na żywotność systemu duży wpływ ma stosowany środek smarny. Należy także zwrócić uwagę na obciążenie i środowisko, w jakim pracuje maszyna. W zakładach przemysłowych z dużym zapyleniem lub w warunkach wysokiej wilgotności niezbędne mogą być dodatkowe przeglądy i częstsze czyszczenie.
Serwis zgodny z instrukcją użytkownika
Układy smarowania poszczególnych producentów są dopasowane do wielu zastosowań. Różnią się jakością i wydajnością, co wpływa na częstotliwość ich serwisowania. Do każdego systemu centralnego smarowania powinna być dołączona instrukcja użytkownika, w której znajdują się informacje dotyczące regularności przeglądów okresowych, wybranych awarii oraz czynności serwisowych. Układy smarowania mogą także być wyposażone w elektryczne lub wizualne czujniki zabrudzenia, które ułatwiają kontrolę poziomu zanieczyszczeń. Okresowo trzeba sprawdzać szczelność i drożność instalacji oraz poprawność działania czujników. Wymagane jest także utrzymywanie wartości ciśnienia odpowiedniej do danej maszyny.
Serwis systemu automatycznego smarowania – wpływ zanieczyszczonego smaru
Zanieczyszczony smar to jeden z głównych czynników skracających żywotność podzespołów mechanicznych. Mikroskopijne cząstki kurzu i opiłki metalu powodują zwiększone tarcie, a w efekcie przyspieszone zużycie łożysk oraz innych elementów ruchomych. Ponadto takie zanieczyszczenia mogą uszkadzać powierzchnie pracujących podzespołów, doprowadzając do pęknięć, nieszczelności i przegrzewania się urządzeń. Aby tego uniknąć, warto wykonywać regularne analizy laboratoryjne smaru, zwłaszcza w przypadku miejsc, w których okresowo lub stale występuje zapylenie. Takie badanie pozwalają na wczesne wykrycie oznak nadmiernie zanieczyszczonego środka smarnego i w razie potrzeby wdrożenie procedur naprawczych, w postaci wymiany smaru lub dokładnego czyszczenia całego układu.
Informacje pozyskane od producenta
W niektórych systemach jest opcja wyłączania pracy w momencie zapchania się instalacji. Serwis układów centralnego smarowania uwzględnia sprawdzenie, czy wybrany tryb pracy odpowiada potrzebom danej maszyny. Jedne czynności serwisowe mogą być wykonywane przez pracowników przedsiębiorstwa, inne potrzebują udziału fachowców. Jednak w każdym razie trzeba stosować się do wskazówek znajdujących się w instrukcji układu. W przypadku braku informacji najlepszym sposobem na bezpieczny serwis jest bezpośredni kontakt z producentem. Także każda zmiana dotycząca rozdzielaczy lub środków smarnych powinna być konsultowana ze specjalistami ze względu na zachowanie poprawności działania układu.
Kolejną kwestią jest stosowanie oryginalnych części zamiennych, które gwarantują nie tylko pełną kompatybilność, ale również spełnienie wszystkich parametrów jakościowych niezbędnych do prawidłowego działania systemu. Nie zaleca się wykorzystywania zamienników podzespołów eksploatacyjnych z powodu możliwości utraty gwarancji producenta systemu centralnego smarowania. Ponadto nieoryginalne części zamienne mogą nie być idealnie spasowane, a ich żywotność ograniczona.
Skutki braku regularnego serwisu
Zbyt rzadkie przeglądy lub pomijanie niektórych czynności konserwacyjnych może prowadzić do poważnych konsekwencji. Przede wszystkim rośnie ryzyko zatarcia się elementów ruchomych, takich jak łożyska, tuleje lub sworznie. W dłuższej perspektywie brak właściwego smarowania powoduje przyspieszone zużycie materiałów, ich deformację, a nawet pękanie. Wiąże się to przestojami w pracy i kosztownymi naprawami.
W niektórych sytuacjach niewłaściwie działający układ smarowniczy może prowadzić też do przegrzewania się maszyn i wycieków smaru. Stanowi to zagrożenie dla bezpieczeństwa pracowników, z tego powodu ważne jest, aby przeglądy centralnego smarowania były wykonywane regularnie i skrupulatnie.