Stosowanie właściwego smarowania jest najważniejszą czynnością obsługową i ma decydujący wpływ na stan wszystkich układów mechanicznych, w których znajdują się elementy przemieszczające się wobec siebie oraz generujące powstawanie tarcia. Zaniedbania, jeśli chodzi o dostarczanie środków smarnych, oznaczają poważne skrócenie żywotności maszyn i urządzeń, a także wiążą się ze wzrostem hałasu i powiększeniem występujących obciążeń oraz zużycia energii z uwagi na powstające opory. Sposobem na sprawne dostarczanie smarów i olejów w urządzeniach o skomplikowanej budowie jest zastosowanie układu centralnego smarowania. Przekonajmy się, gdzie używa się takiego rozwiązania najczęściej.
Dlaczego smarowanie jest ważne i jak może przebiegać?
Dostarczenie środka smarnego do węzła tarcia skutkuje wytworzeniem filmu olejowego i zamianą tarcia suchego tj. występującego między powierzchniami współpracujących elementów na tarcie mokre. W zależności od typu konstrukcji i konkretnej części dystrybucja smaru lub oleju może być prowadzona na różne sposobny – w niektórych częściach np. łożyskach ślizgowych smar znajduje się w porach materiału, z jakiego są zrobione, w innych jest dostarczany kalamitkami z ręcznych smarownic. W przypadku maszyn i urządzeń o złożonej konstrukcji, gdzie liczba węzłów tarcia jest duża, dostarczanie smaru w taki sposób byłoby długotrwałe. Rozwiązaniem eliminującym ten problem jest zastosowanie układu centralnego smarowania. Olej lub smar jest wówczas przekazywany specjalnym systemem składającym się z dozowników umieszczonych w miejscach, gdzie powstaje tarcie, wiodących do nich przewodów, rozdzielaczy kierujących środek smarny do poszczególnych fragmentów układu w określonych cyklach, a także pompy i zbiornika.
Gdzie korzysta się z układów centralnego smarowania?
Układy centralnego smarowania mogą być zastosowane w każdej branży, choć w niektórych przypadkach m.in. w przemyśle spożywczym i farmaceutycznym, chemicznym oraz kosmetycznym istnieją dodatkowe wymogi co do wykorzystywanych urządzeń pod względem szczelności systemu, zabezpieczenia przed wyciekami oraz samych środków smarnych. Kryterium, którym kierują się konstruktorzy maszyn lub służby utrzymania ruchu planujące modernizację jest pracochłonność procesu oraz dostęp do punktów tarcia i możliwość właściwego dozowania potrzebnego środka.