Wydajna maszyna to taka, która pracuje szybko i sprawnie oraz nie ulega awariom. Żeby mogła spełniać te warunki przez długi czas, musi być odpowiednio użytkowana i regularnie poddawana konserwacji. W tym celu smaruje się poszczególne części urządzenia, co wydłuża okres jego eksploatacji.
Smarowanie zmniejsza możliwość tarcia elementów o siebie, co mogłoby doprowadzić do ich uszkodzenia i szybszego zużycia. W tym celu stosuje się systemy automatycznego smarowania.
Czym są układy centralnego smarowania?
Są to systemy automatycznego smarowania dostarczające środek smarny do różnych punktów smarowania w maszynach, urządzeniach lub pojazdach. Celem takiego systemu jest zapewnienie odpowiedniego smarowania wszystkim kluczowym elementom mechanicznym, co eliminuje ryzyko zbyt dużego tarcia komponentów o siebie, które prowadziłoby do ich zbyt szybkiej eksploatacji i powstawania awarii. Centralne smarowanie umożliwia automatyzację tego procesu oraz sprawie, że przebiega on równomiernie – a to wydłuża żywotność maszyn i pozwala na oszczędność smaru oraz zwiększenie efektywności i wytrzymałości całego systemu.
Jakie są rodzaje układów centralnego smarowania?
Układy centralnego smarowania mają zastosowanie w wielu dziedzinach, w których wykorzystuje się specjalistyczne maszyny wymagające konserwacji. Aby ich wydajność została utrzymana na wysokim poziomie i aby komponenty nie ulegały zbyt częstym awariom, należy regularnie smarować łożyska, łańcuchy, zębatki i inne elementy sprzętu. Na początku każdego układu jest pompa centralnego układu, która wtłacza smar do podzespołów urządzenia, zapobiegając tarciu elementów o siebie.
Wyróżnia się kilka rodzajów układów centralnego smarowania – znajdziesz je w naszej ofercie. Są one dostosowane do konstrukcji urządzeń wykorzystywanych w danym przemyśle. Wśród nich jest układ:
- natryskowy – w takich układach smar trafia do urządzenia za pośrednictwem sprężonego powietrza, tym samym tworząc warstwę ochronną;
- jednoliniowy – używa się go do maszyn, które nie muszą być często smarowane, oraz takich, które mają prostą budowę i są nieskomplikowane w użyciu;
- dwuliniowy – przeznaczony do maszyn, w których zapotrzebowanie na smar jest wysokie, oraz takich, które mają skomplikowaną budowę;
- progresywny – do maszyn, które mają od kilku do kilkunastu punktów smarnych. Umożliwiają one zaaplikowanie dowolnej ilości smaru do maszyny.
Natryskowe układy smarowania
Natryskowe układy smarowania dostarczają smar do systemu, wykorzystując centralne źródło smaru takie jak pompa smarownicza tworząca ciśnienie umożliwiające przepływ przez rurociągi do odpowiednich punktów smarowania. Następnie smar jest aplikowany za pomocą specjalnych dysz natryskowych, które rozpylają smar lub olej w postaci mgły albo drobnych kropli bezpośrednio na powierzchnię, która ma zostać nasmarowana. Natryskowy układ smarowania może być sterowany za pomocą czujników i sterowników, które monitorują stan układu i dostosowują ilość oraz częstotliwość podawania smaru.
Jednoliniowe układy smarowania
Są to proste, ale skuteczne układy centralnego smarowania do automatycznego dostarczania środka smarującego do poszczególnych punktów smarowania w maszynach i urządzeniach. Jednoliniowy układ smarowania rozpoczyna się od pompy smarowniczej, która dostarcza smar lub olej pod odpowiednim ciśnieniem do układu. Następnie smar jest dostarczany przez pojedynczą linię, która rozprowadza go do wszystkich punktów smarowania. Wzdłuż niej znajdują się rozdzielacze, które kontrolują ilość smaru dostarczanego do poszczególnych punktów. Każdy z nich ma przypisany indywidualny dozownik w rozdzielaczu. Jednoliniowe układy smarowania mogą być sterowane ręcznie lub automatycznie.
Dwuliniowe układy smarowania
Dwuliniowe układy smarowania to bardziej zaawansowane systemy stosowane w przemyśle, które zapewniają precyzyjne smarowanie w dużych i złożonych maszynach oraz instalacjach. Są zaprojektowane w taki sposób, żeby dostarczać środek smarujący nawet w najbardziej wymagających warunkach. Podobnie jak jednoliniowe układy smarowania, one również mają centralną pompę smarowniczą dostarczającą środek smarny pod ciśnieniem do systemu smarowania. Jednak pompa w dwuliniowym układzie smarowania jest w stanie zmieniać kierunek przepływu smaru. Jak sama nazwa wskazuje, układy te mają dwie główne linie smarowania, które są zasilane naprzemiennie, co umożliwia dostarczanie smaru do punktów smarowania znajdujących się w dużej odległości od pompy. Rozdzielacze umieszczone wzdłuż linii smarowania mają dwa wejścia na smar i jedno wyjście do punktu smarowania. Gdy smar jest dostarczany jedną linią, druga jest w stanie spoczynku. Te systemy smarowania są zazwyczaj automatyczne.
Progresywne układy smarowania
Charakteryzują się modułową budową, dzięki czemu łatwo je dostosować do specyficznych potrzeb aplikacji. Podobnie jak inne układy smarowania, one również rozpoczynają się od centralnej pompy smarującej dostarczającej smar pod ciśnieniem do głównej linii zasilającej. Kluczowym elementem tego systemu są rozdzielacze progresywne, które rozdzielają przepływ środka smarującego na mniejsze porcje i dostarczają je kolejno do poszczególnych punktów smarowania. Każdy rozdzielacz ma kilka wyjść, a jego konstrukcja pozwala na stopniowe dozowanie smaru. Rozdzielacze progresywne mogą być łączone w grupy lub sekcje, co umożliwia dostosowanie systemu centralnego smarowania do liczby punktów smarowania i wymaganej ilości smaru dla każdego z nich. Progresywne układy smarowania są automatyczne.
Jaki system centralnego smarowania stosować przy poszczególnych aplikacjach?
Wybór odpowiedniego rodzaju układu centralnego smarowania zależy od wielu zmiennych, takich jak typ maszyny, liczba punktów smarowania, warunki pracy, wymagana precyzja smarowania oraz budżet.
Jeśli charakterystyka maszyny nie wymaga instalowania wielu punktów smarowania, a warunki pracy nie są wymagające, odpowiednim wyborem może być jednoliniowy układ centralnego smarowania. Jest on tańszy i łatwiejszy w instalacji, a jego późniejsza konserwacja nie wymaga dużo pracy i nie wiąże się ze znacznymi kosztami.
Dla maszyn z dużą liczbą punktów smarowania lepszym wyborem będzie dwuliniowy system smarowania zapewniający precyzję i umożliwiający skuteczne doprowadzanie smaru do odległych punktów smarowania. Sprawdzi się dobrze w trudnych warunkach przemysłowych.
W maszynach, w których wymagane jest bardzo dokładne podawanie smaru (maszyny CNC), najlepszym wyborem będzie progresywny układ smarowania. Precyzyjne dozowanie środka smarującego oraz możliwość monitorowania pracy układu są istotne przy tego rodzaju maszynach.
W specyficznych przypadkach, kiedy wymagane jest smarowanie powierzchniowe lub gdy tradycyjne metody smarowania nie są wystarczające, warto wybrać natryskowy system smarowania. Sprawdzi się on m.in. w miejscach, gdzie wymagane jest równomierne smarowanie dużych powierzchni lub elementów ruchomych. Smar musi dotrzeć do trudno dostępnych elementów. Ponadto istnieją dynamiczne warunki, gdzie konieczna jest elastyczność w dozowaniu smaru, a wysokie temperatury uniemożliwiają stosowanie innych metod smarowania.